Grzybica jamy ustnej, znana również jako kandydoza, to infekcja wywołana przez drożdżaki z rodzaju Candida, głównie Candida albicans. Ponieważ osłabiona odporność organizmu sprzyja rozwojowi tej infekcji, jest ona częsta u osób starszych, niemowląt oraz pacjentów przyjmujących antybiotyki. Wczesne rozpoznanie objawów oraz właściwe leczenie są niezwykle ważne, aby skutecznie zahamować rozwój choroby i zapobiec jej nawrotom.
1. Objawy grzybicy jamy ustnej
Objawy kandydozy jamy ustnej mogą różnić się w zależności od nasilenia infekcji. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na:
- Biały nalot na błonie śluzowej – występuje na języku, podniebieniu, dziąsłach oraz wewnętrznych stronach policzków. Po jego starciu powierzchnia jest zaczerwieniona i bolesna.
- Ból oraz pieczenie w jamie ustnej – szczególnie podczas jedzenia, picia lub mówienia. W rezultacie codzienne funkcjonowanie może być utrudnione.
- Suchość w jamie ustnej – uczucie suchości sprawia, że śluzówka staje się bardziej podatna na podrażnienia.
- Pęknięcia w kącikach ust (zajady) – występują zwłaszcza u osób noszących protezy zębowe lub mających obniżoną odporność.
- Metaliczny posmak w ustach – pojawia się w bardziej zaawansowanych stadiach infekcji.
- Trudności z przełykaniem – jeśli infekcja przenosi się na gardło lub przełyk, może powodować dyskomfort i ból.
Grzybica jamy ustnej rozwija się stopniowo, dlatego jej objawy nie zawsze są od razu oczywiste. Z tego względu należy obserwować wszelkie niepokojące zmiany.
2. Przyczyny grzybicy jamy ustnej
Rozwój grzybicy jamy ustnej jest związany z wieloma czynnikami. Przede wszystkim można wymienić:
- Osłabioną odporność organizmu – osoby chore na cukrzycę, nowotwory lub HIV są bardziej podatne na infekcje.
- Długotrwałe stosowanie antybiotyków – antybiotyki zaburzają równowagę mikroflory, co sprzyja rozwojowi grzybów.
- Nieprawidłową higienę jamy ustnej – nagromadzenie płytki nazębnej tworzy idealne warunki dla drożdżaków.
- Noszenie protez zębowych – źle dopasowane protezy mogą podrażniać śluzówkę i prowadzić do infekcji.
- Niedobory witamin i minerałów – brak żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego osłabia błonę śluzową.
- Suchość jamy ustnej – zmniejszona produkcja śliny sprzyja namnażaniu się grzybów.
Dlatego tak istotne jest dbanie o zdrowie całego organizmu i utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.
3. Leczenie grzybicy jamy ustnej
Leczenie grzybicy jamy ustnej polega na zwalczaniu infekcji oraz eliminacji czynników sprzyjających jej nawrotom. W zależności od nasilenia objawów stosuje się leczenie miejscowe lub ogólne.
Leczenie miejscowe
- Leki przeciwgrzybicze – preparaty z nystatyną, mikonazolem lub klotrimazolem stosuje się w formie płukanek, żeli lub tabletek do ssania. Dzięki nim objawy ustępują szybciej.
- Płukanki antyseptyczne – działają dezynfekująco i zmniejszają ilość grzybów.
- Poprawa higieny jamy ustnej – regularne szczotkowanie zębów oraz języka zmniejsza ryzyko nawrotów.
Leczenie ogólne
W przypadku ciężkich infekcji lekarz może zalecić:
- Flukonazol – skuteczny lek przeciwgrzybiczy stosowany doustnie.
- Itrakonazol – wykorzystywany w leczeniu nawracających infekcji grzybiczych.
Domowe sposoby wspomagające leczenie
- Płukanki z sodą oczyszczoną – pomagają neutralizować kwasowe środowisko w jamie ustnej.
- Płukanki ziołowe – napary z rumianku, szałwii czy nagietka łagodzą stan zapalny.
- Unikanie cukrów – dieta uboga w cukry proste ogranicza namnażanie się grzybów.
4. Profilaktyka grzybicy jamy ustnej
Aby zapobiec wystąpieniu grzybicy jamy ustnej, warto przestrzegać kilku zasad:
- Prawidłowa higiena jamy ustnej – szczotkuj zęby przynajmniej dwa razy dziennie i używaj nici dentystycznej.
- Regularne wizyty u stomatologa – kontroluj stan jamy ustnej oraz usuwaj kamień nazębny.
- Dbanie o protezy zębowe – protezy należy dokładnie czyścić i regularnie dopasowywać.
- Zbilansowana dieta – dieta bogata w witaminy i minerały wzmacnia odporność organizmu.
- Ograniczenie cukru – cukry proste sprzyjają namnażaniu się drożdżaków.
W rezultacie odpowiednia higiena oraz zdrowy styl życia znacząco zmniejszają ryzyko zachorowania.
Podsumowanie
Grzybica jamy ustnej objawia się białym nalotem, bólem, pieczeniem i suchością śluzówki. Ponieważ przyczyną infekcji są drożdżaki, leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych oraz poprawie higieny jamy ustnej. Profilaktyka, taka jak unikanie cukru, prawidłowa higiena oraz wzmacnianie odporności, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu nawrotom infekcji.
(C) periodontologia Białystok, dentysta konsultacja zdalna, stomatolog konsultacje online
101
16
53