Jak zdiagnozować zapalenie miazgi?

Doktor Stefan Sobaniec

Zapalenie miazgi, znane również jako pulpitis, to stan zapalny w obrębie miazgi zęba, czyli tkanki zawierającej nerwy i naczynia krwionośne. Ze względu na to, że zapalenie miazgi może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ropień lub utrata zęba, wczesna diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia. W artykule omówimy, jak stomatolodzy diagnozują zapalenie miazgi, jakie objawy mogą sugerować tę chorobę oraz jakie metody diagnostyczne są stosowane w gabinecie dentystycznym.

Co to jest zapalenie miazgi?

Miazga to tkanka znajdująca się w centralnej części zęba, która pełni rolę odżywczą i czuciową. Ze względu na to, że miazga zawiera nerwy, jej zapalenie powoduje silny ból. Zapalenie miazgi może mieć różne przyczyny, w tym:

głęboką próchnicę,
urazy mechaniczne, takie jak pęknięcie zęba,
nadwrażliwość zębów,
infekcje bakteryjne.

Zapalenie miazgi dzieli się na dwie główne formy: ostre i przewlekłe. W przypadku ostrego zapalenia miazgi, ból jest nagły i intensywny, natomiast w przewlekłym zapaleniu objawy mogą być łagodniejsze, ale trwają dłużej.

Objawy zapalenia miazgi

1. Ból zęba

Ból to najczęstszy objaw zapalenia miazgi. Ze względu na to, że miazga zawiera nerwy, zapalenie powoduje silny, pulsujący ból, który może występować spontanicznie lub po spożyciu ciepłych, zimnych lub słodkich pokarmów. Ból może nasilać się w nocy, utrudniając sen.

W przypadku zapalenia miazgi, ból może być:

Ostry i nagły,
Trwały lub przerywany,
Promieniujący do innych obszarów, takich jak okolice ucha czy skroni.

2. Nadwrażliwość na temperaturę i pokarmy

Osoby z zapaleniem miazgi mogą odczuwać nadwrażliwość na zimne lub gorące pokarmy i napoje. Ze względu na to, że zapalona miazga reaguje na bodźce zewnętrzne, odczuwany ból może być silniejszy podczas kontaktu z zimnym lub gorącym. W przypadkach przewlekłego zapalenia ból może występować tylko przy długotrwałym kontakcie z temperaturami, a nie natychmiastowo.

3. Obecność opuchlizny

W wyniku stanu zapalnego w tkankach wokół zęba może wystąpić opuchlizna. Ze względu na to, że infekcja bakteryjna może rozprzestrzeniać się na otaczające tkanki, obrzęk dziąseł lub twarzy jest częstym objawem zapalenia miazgi. W bardziej zaawansowanych przypadkach, kiedy infekcja nie jest leczona, może dojść do powstania ropnia.

4. Zmiana koloru zęba

W zapaleniu miazgi może wystąpić zmiana koloru zęba, który może stać się ciemniejszy, zwłaszcza w przypadku przewlekłego zapalenia miazgi. Ze względu na to, że infekcja w obrębie miazgi może prowadzić do martwicy tkanek, ząb może stopniowo tracić swoją pierwotną barwę.

Diagnostyka zapalenia miazgi w gabinecie stomatologicznym

1. Wywiad stomatologiczny

Pierwszym krokiem w diagnozowaniu zapalenia miazgi jest szczegółowy wywiad stomatologiczny. Ze względu na to, że pacjent może dostarczyć wielu cennych informacji, stomatolog zapyta o objawy bólowe, ich nasilenie oraz czynniki wywołujące ból. Informacje o historii choroby, takich jak przebyte urazy, próchnica czy leczenie stomatologiczne, również mogą być pomocne w postawieniu diagnozy.

2. Badanie kliniczne

W trakcie badania stomatolog ocenia stan dziąseł, zębów oraz tkanek otaczających ząb. Ze względu na to, że zapalenie miazgi często towarzyszy stanom zapalnym w okolicach korzenia zęba, stomatolog może zauważyć obrzęk dziąseł lub zmiany w kształcie zęba. Badanie palpacyjne zęba, czyli delikatne uciskanie zęba, pozwala ocenić, czy ból pojawia się pod wpływem dotyku.

3. Testy diagnostyczne

Stomatolog może przeprowadzić specjalistyczne testy, które pomogą w postawieniu diagnozy. Ze względu na to, że ból może być wynikiem innych problemów stomatologicznych, takich jak nadwrażliwość zębów, przeprowadza się następujące testy:

Test zimnem: Polega na przyłożeniu zimnego materiału (np. lodu lub spraya) do zęba, co pozwala ocenić reakcję miazgi na niską temperaturę. W przypadku zapalenia miazgi ból będzie silniejszy i długotrwały.
Test ciepłem: Stomatolog stosuje ciepły materiał, aby sprawdzić reakcję na temperaturę. W przypadku zapalenia miazgi ból może być natychmiastowy i długotrwały.
Test elektryczny: W niektórych przypadkach stomatolog używa specjalnego urządzenia, które powoduje niewielki impuls elektryczny, stymulujący miazgę. Test ten pozwala ocenić reakcję miazgi na bodźce elektryczne.

4. Zdjęcia rentgenowskie

W celu potwierdzenia diagnozy i oceny stanu zapalnego w obrębie korzenia zęba, stomatolog może zlecić wykonanie zdjęć rentgenowskich. Ze względu na to, że zapalenie miazgi może prowadzić do uszkodzenia kości wokół korzenia, rentgen pozwala na ocenę rozwoju choroby. W niektórych przypadkach rentgen może również pomóc wykryć ropień lub obecność bakterii w okolicach zęba.

Leczenie zapalenia miazgi

Leczenie zapalenia miazgi zależy od stopnia zaawansowania choroby. Ze względu na to, że zapalenie miazgi może prowadzić do martwicy zęba, wczesne leczenie jest kluczowe dla zachowania zęba. Leczenie może obejmować:

Leczenie kanałowe (endodoncja): Polega na usunięciu zakażonej miazgi, oczyszczeniu kanałów korzeniowych i ich wypełnieniu.
Zachowawcze leczenie miazgi: W przypadku wczesnego zapalenia, stomatolog może podjąć próbę leczenia miazgi, aby uratować ząb.
Usunięcie zęba: W przypadku zaawansowanego zapalenia miazgi, które prowadzi do martwicy zęba, konieczne może być jego usunięcie.

Podsumowanie

Diagnoza zapalenia miazgi opiera się na wywiadzie stomatologicznym, badaniu klinicznym oraz specjalistycznych testach. Ze względu na to, że wczesna diagnoza zapalenia miazgi pozwala na skuteczne leczenie, ważne jest szybkie zgłoszenie się do stomatologa w przypadku pojawienia się objawów, takich jak ból zęba czy nadwrażliwość. Regularne wizyty u stomatologa pozwalają na wczesne wykrycie problemów i zapobiegają poważnym komplikacjom.

101