Zapobieganie próchnicy

Aby zrozumieć, jak przebiega proces próchnicowy, należy wiedzieć co znajduje się w jamie ustnej i ma wpływ na próchnicę u każdego człowieka. Oto kilka elementów:

Ślina - Twoje usta i zęby stale kąpią się w ślinie. Rzadko się zastanawiamy nad rolą tej naturalnej bariery, ślina to niezwykły płyn, który pomaga chronić zdrowie jamy ustnej. Ślina utrzymuje zęby i inne części jamy ustnej stale wilgotne i wymywa resztki pokarmu z pomiędzy zębów. Ślina zawiera minerały, które wzmacniają zęby. Zawiera ona substancje buforujące. Redukują one poziom kwasów, które są przyczyną próchnicy zębów. Ślina chroni również przed niektórymi wirusami i bakteriami.

Płytka nazębna – bakteryjna płytka nazębna, lepka substancja, które przykleja się do zębów, płytka bakteryjna powstaje parę chwil po umyciu zębów. Zawiera kolonie bakterii próchnicotwórczych, zbite razem z kawałkami pokarmu. W skład jej wchodzą także produkty przemiany materii bakterii, białe krwinki i obumarłe komórki jamy ustnej. Płytka narasta, gdy kolejne bakterie przyklejają się do zębów i zaczynają się mnożyć. Płytka nazębna zaczyna się tworzyć zaraz po umyciu zębów. Po około godzinie widać ją już gołym okiem. Wraz z upływem czasu, płytka nazębna ulega zagęszczeniu i usieciowaniu. W ciągu dwóch do sześciu godzin, pojawiają się i namnażają bakteria, które powodują próchnicę.

Kamień nazębny – jeśli nie czyścimy zębów zbyt długo, płytka nazębna wchłania minerały rozpuszczone w ślinie. Sole mineralne powodują twardnienie płytki i powstanie kamienia nazębnego. Następnie nowa płytka osadza się na istniejącym kamieniu nazębnym. Ta nowa warstwa płytki nazębnej ulega mineralizacji i w ten sposób kamień narasta.

Bakterie - Mamy wiele rodzajów bakterii w naszych ustach. Niektóre bakterie są dobre i ułatwiają kontrolę populacji bakterii chorobotwórczych. Streptococcus mutans i Lactobacillus są to bakterie, które powodują największe szkody dla naszych zębów.

Jak próchnica niszczy Twoje zęby

W jamie ustnej żyje i rozmnaża się wiele milionów bakterii. Gdy jesz pokarmy bogate w cukier i węglowodany, bakterie wykorzystują je jako pożywkę. Żywiąc się cukrami, bakterie produkują kwasy, które następnie mogą rozpuszczać szkliwo zębów (zewnętrzną warstwę zęba).

Cukier to nie tylko cukierki, lody, lizaki i ciastka. Wszystkie węglowodany ostatecznie można rozbić na cukry proste. Należą do nich glukoza i fruktoza. Część tego procesu rozpoczyna się w ustach.

Proces rozkładu pokarmów pod wpływem enzymów zawartych w ślinie na cukry proste w ustach nazywamy fermentacją węglowodanów. Są to przede wszystkim słodkie produkty spożywcze, takie jak, ciastka, napoje bezalkoholowe i cukierki. Ale także chleb, krakersy, banany, chipsy i płatki śniadaniowe.

Bakterie w jamie ustnej zamieniają cukry zawarte w tych produktach na kwasy. Kwasy te powodują rozpuszczanie kryształów mineralnych w zębach (proces demineralizacji). Wystarczy kilka razy dziennie zjeść, lub wypić coś słodkiego, żeby zęby były narażone na ataki kwasów.

Kwasy produkowane przez bakterie mogą być przyczyną próchnicy zębów. Kwasy rozpuszczają kryształy fosforanu wapnia, z których zbudowany jest ząb. Na początku tworzy się zmętnienie - biała plama. Utrata minerałów rozpoczyna się pod powierzchnią szkliwa, przez co warstwy przy powierzchni mogą być jeszcze nie naruszone.

Na tym etapie ząb można wyleczyć za pomocą fluoru (fluoryzacja kontaktowa), białek i składników mineralnych (wapnia i fosforanów) zawartych w ślinie. Ślina pomaga również zmniejszyć poziom kwasów bakteryjnych atakujących powierzchnię zęba.

Po przerwaniu ciągłości zewnętrznej warstwy szkliwa, dochodzi do trwałego uszkodzenia zęba. W tym stadium dentysta musi oczyścić próchnicę i wypełnić ubytek. Z nie leczonymi ubytkami może być już tylko gorzej. Próchnica może zniszczyć ząb, całą warstwę szkliwa, przez wewnętrzną warstwę zębiny i w głąb do miazgi (warstwy zawierającej nerwy i naczynia krwionośne). Dlatego ważne jest, aby leczenie próchnicy zaczynać na bardzo wczesnym etapie, kiedy proces próchnicowy może jeszcze zostać odwrócony.

Rodzaje próchnicy

Małe dzieci mogą mieć próchnicę nazywaną próchnicą butelkową. Jest to próchnica zębów mlecznych. Te rodzaj próchnicy niszczy szkliwo bardzo szybko, występuje u dzieci, które są usypiane z butelką mleka lub soku. Butelka płynu zawierającego cukry naraża zęby na ciągłą obecność węglowodanów w jamie ustnej . Bakterie mogą rozwijać się szybko i produkować kwasy odwapniające zęby.

Próchnica może się nasilić, jeśli rodzice nie myją zębów dziecka. Próchnica w zębach mlecznych, które są słabo uwapnione szybko pokonuje szkliwo i powoduje duże ubytki w przeciągu kilku miesięcy.

W przypadku osób starszych, narażonych na odsłonięcie korzeni zębów, może rozwijać się tak zwana próchnica korzenia. Osoby starsze są bardziej narażone na tą odmianę próchnicy, powodowane jest to przez lata szczotkowania zębów i obecności chorób przyzębia. Ta grupa pacjentów jest bardziej narażona na suchość w ustach (xerostomia). Spadek objętości śliny prowadzi do mniejszej ochrony zębów. Zwiększa się ryzyko wystąpienia próchnicy. Wiele powszechnie stosowanych leków może powodować suchość w jamie ustnej. Pamiętać należy, aby zwrócić się do lekarza lub farmaceuty, jeśli którykolwiek z leków przyjmowanych przez pacjenta, powodować może suchość w ustach.

Próchnica może pojawiać się pod plombami lub innymi uzupełnieniami zębów, takimi jak korony lub mosty. Czasami bakterie i resztki żywności mogą zalegać pomiędzy zębami i źle wykonanymi wypełnieniami lub koronami. Często też bywa, że wypełnienie pęknie i wypadnie, zostawiając ubytek nie wypełniony, który jest doskonałym miejscem zalegania resztek pokarmu i bakterii, co prowadzi do rozwoju próchnicy wtórnej.

Zapobieganie próchnicy

Czy Ty lub członkowie Twojej rodziny często chorujecie na próchnicę?

Badania dowodzą, że niektóre parametry mogą opisywać ryzyko wystąpienia próchnicy. Przykładowe z nich to:

* Ilość zębów zajętych procesem próchnicowym oraz ilość zębów wyleczonych

* Ilość przyjmowanego fluoru w pokarmach, wodzie oraz w pastach do zębów

* ilość przypadków próchnicy występujących w rodzinie

* higiena jamy ustnej

* Ilość śliny i zawartość w niej minerałów, enzymów i związków buforujących

* dieta i sposób odżywiania czyli jak często i jakie rodzaje żywności jesz (zwłaszcza cukry i węglowodany)

Zapytaj dentystę o najlepsze w Twoim przypadku sposoby na zmniejszenie ryzyka i ograniczanie próchnicy zębów.

Nasilenie procesu próchnicowego realnie można zmniejszyć na dwa sposoby:

* Wzmocnienie obrony zębów za pomocą preparatów z fluorem, uszczelniaczy, laków i preparatów, które zawierają jony wapnia i fosforanów.

* Zmniejszenie liczby bakterii w jamie ustnej.

Fluor przenika do zębów. Wzmacnia je poprzez odtworzenie składników mineralnych, usuniętych przez kwasy. Korzystne działanie fluoru na zęby zostało odkryte w 1930 roku. Stomatolodzy zauważyli, że ludzie, którzy pili wodę, która naturalnie zawierała odpowiednie ilości fluorków mieli mniej próchnicy. W 1945 roku rozpoczęto dodawanie fluoru do wody pitnej. Dodawanie fluoru do wody wodociągowej jest najbardziej skuteczną metodą profilaktyki próchnicy jaka do tej pory opracowano.

Na początku 1960, fluorki zaczęły być dodawane do past do zębów. To również wywarło istotny wpływ na zapobieganie próchnicy zębów. Teraz prawie wszystkie pasty do zębów zawierają fluor w różnej postaci. Każdy powinien codziennie myć zęby pastą do zębów z fluorem. Dentysta może zalecić preparaty, które zawierają wyższy poziom fluoru – pewne pasty do zębów, żele i płukanki jamy ustnej dla dzieci i dorosłych. A także zaproponować profesjonalną fluoryzacje kontaktową w gabinecie, która jest najbardziej skuteczna.

Uszczelniacze są powłokami ochronnymi umieszczanymi na powierzchniach żujących zębów tylnych - trzonowców i przedtrzonowców. Blokują rowki – bruzdy, obecne na powierzchniach żujących tych zębów i zabezpieczają przed przyklejaniem się bakterii w tych miejscach. Uszczelniacze mogą być stosowane u dorosłych i dzieci. Dzieci mogą mieć uszczelniacze na zębach trzonowych mlecznych, a także na stałych zębach trzonowych i przedtrzonowych po ich wyrznięciu się. Można aplikować uszczelniacze na zęby trzonowe z objawami wczesnej próchnicy, tak długo, jak szkliwo nie zostało naruszone przez proces próchnicowy w głębszych warstwach.

Nigdy nie da się wyeliminować bakterii z jamy ustnej. Ale można podjąć kroki w celu zmniejszenia ilości bakterii:

* Myj żeby dwa razy dziennie.

* Używaj nici dentystycznej raz na dobę.

* Zmień dietę – wprowadź dni kiedy nie będziesz spożywać dużych ilości węglowodanów ulęgających fermentacji .

Niektóre płyny do płukania ust (te, które zawierają chlorheksydynę) powodują zmniejszenie ilości bakterii w jamie ustnej. Te płyny mogą pomóc Ci w zapobieganiu próchnicy – należy pamiętać, że chlorheksydyna w wysokich stężeniach może przebarwić zęby. Żucie gum bez dodatku cukru, zwłaszcza tych z zawierających ksylitol, może pomóc w zmniejszeniu stężenia bakterii i zwiększeniu przepływu śliny.

I najważniejsze, aby zapobiegać próchnicy pamiętaj o regularnych wizytach u dentysty – minimum co sześć miesięcy. Tylko dentysta potrafi zdiagnozować wczesne stadium próchnicy, gdy jeszcze można ją łatwo i skutecznie leczyć.

Piaskowanie zębów w Białymstoku - doświadczeni dentyści, którzy zadbają o Twoje zdrowie i uśmiech! Skorzystaj z profesjonalnych usług dentystycznych i przekonaj się o ich skuteczności!